قبل از تعریف حسابداری به این نکته توجه کنید. از زمانهای بسیار قدیم که فعالیتهای اقتصادی بسیار ساده و در جهت امرار معاش بوده، تا این زمان که روابط تجاری بسیار گسترده شده و وسعت بسیار زیادی پیدا کردهاند، کنترل حسابها و دخل و خرج مدنظر و هدف بوده است. در ضمن امروزه نیاز به ارائه اطلاعات و وضعیت مالی برای گسترش روابط اجتماعی و توسعه روز افزون تجارت و ایجاد ارتباط بین المللی بسیار مشهود است. به هر حال حسابداری در ابتدا به عنوان وسیله و ابزاری برای نشان دادن حسابها و کنترل دخل و خرج و ایجاد تعادل بین دریافتها و پرداختها بهکار گرفته شده است. ولیکن امروزه به عنوان یک زبان مشترک تجاری باعث ارتباط بازرگانان، واحدهای تجاری و اقتصادی و دولتها و افراد شده است.
حسابداری چیست؟
بنابراین اگر بخواهیم تعریف حسابداری را بیان کنیم، باید به تعریف آن در قدیم و جدید توجه داشته باشیم. در گذشته حسابداری را فن، ثبت، ضبط، جمعآوری، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری، طبقهبندی و تلخیص اطلاعات و معاملات مالی یا رویدادهایی که دارای اثرات مالی هستند تعریف نمودهاند اما امروزه آن را به شکل زیر تعریف مینمایند. جامعترین و کاملترین جمله در تعریف حسابداری به این شرح است:
حسابداری دانشی است که با بهکارگیری آن اطلاعات مربوط به معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر یک موسسه، جمعآوری، تجزیه و تحلیل، اندازهگیری، ثبت، طبقهبندی، تجمیع و تلخیص و گزارش میشود. یا دیگر تعریف موجود، سیستمی است که دادههای مربوط به فعالیتهای واحد تجاری را دریافت و اندازهگیری میکند، سپس آنها را پردازش و در قالب نتایج فعالیت و عملکرد واحد تجاری را به تصمیمگیرندگان گزارش میکند. به همین دلیل حسابداری را “زبان تجارت” نامیدهاند. پس مسلماً هرچه بهتر این زبان را یاد بگیرید، بهتر میتوانید بر وضعیت مالی زندگی خود تسلط داشته باشید.

آنچه مسلم است، روزگاری وضعیت مالی و اشتغال بسیاری از حسابداران یک جنبه انگیزهای برای متقاضیان یادگیری این حرفه و دانش بود و حال به هر دلیل دیگر که شما این حرفه و دانش را انتخاب کرده باشید و یا به آن علاقهمند باشید نقش و نیاز به حسابداری در دنیای تجارت امروز فراتر از انگیزههای مادی برای استفادهکنندگان از این دانش میباشد.
از زمانهای قدیم از حدود ۵۰۰ سال قبل همیشه کنترل موجودی نقد و نگهداری حسابها، بدهیها و طلبکاریها بهصورت دقیق مدنظر بوده و جمعآوری و مشخص کردن حسابها و و ضعیت مادی بهصورت دقیق و سریع از اهداف استفادهکنندگان از حسابداری بود.
تعریف حسابداری در عصر معاصر
باید توجه داشته باشید که امروزه حسابداری دیگر نشستن در پشت میز و ثبت دفاتر نمیباشد، بلکه دانشی جدید و فرایندی اطلاعاتی است که سیستمهای اقتصادی و تجاری دنیا بر مبنای این اطلاعات تصمیمگیری مینمایند. برای آشنایی بیشتر بهتر است اول هدفمان از حسابداری را توضیح دهیم و با استفاده از آن به چه چیزی خواهیم رسید. یک سری اتفاقات و رویدادهای مالی رخ داده که ما اطلاعات آن را به صورت خام داریم، حال با استفاده از دانش موجود آنها را تجزیه و تحلیل نموده و سپس ثبت کرده و بعد از ثبت و نگهداری، آنها را خلاصه کرده و مورد استفاده قرار میدهیم. این عملیات بهصورت خلاصه حسابداری میباشد.
حال ممکن است این سوال برای شما پیش آید که چه استفادهای؟ آیا حسابداری به همین سادگی است؟ در جواب باید گفت حسابداری در عین سادگی دنیای بزرگی از روشها و مباحث میباشد که هر روزه نیز در حال پیشرفت است. امروزه استفاده از حسابداری را در سرمایهگذاریها و تصمیمگیریهای کلان اقتصادی میبینیم.
در مطالب آینده بیشتر و بهصورت جزئیتر با حسابداری و مباحث آن آشنا خواهیم شد.